Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı yılın ilk iki ayında, geçen yılki düşük baz etkisiyle güçlü artış kaydetse de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası yavaşlayan rezervasyon akışı turizmde yılın kalanına ilişkin güçlü bir görünüm sergilemiyor.
Türkiye’nin turizmde ana pazarı konumunda olan Rusya’ya havacılık alanında uygulanan yaptırımların Rus tur operatörlerinin elindeki uçaklar için leasing, sigorta, yedek parça ve finansmana erişim imkanlarını engellemesi nedeniyle Rusya’dan charter uçuşların önünü kapatabileceğine dikkat çeken sektör temsilcileri bununla birlikte Avrupa pazarından gelen rezervasyonlarda da son birkaç haftadır yavaşlama yaşandığını belirtti.
Bazı tur operatörlerinin Rusya ve Ukrayna’dan boşalacak kapasitenin bir kısmını İngiliz turistlere kaydırabileceğini belirten sektör temsilcileri daha önce Avrupa ve ABD’ye giden zengin Rus turistlerin de yaptırımlar nedeniyle yönünü Türkiye’ye çevirebileceği beklentilerinin de sezon için biraz daha iyimser bir görünümü beraberinde getirebileceğini söyledi.
Dalaman başta olmak üzere Kaş, Kalkan, Fethiye, Marmaris ve Datça gibi önemli turizm destinasyonlarını da içine alan Dalaman bölgesi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Peninsula Tour Dalaman Bölge Müdürü Ali Kırlı şu an için görünenin Ukrayna’dan Dalaman’a kesinlikle operasyonun olmayacağını belirtirken Rusya için ise 350 bin kişilik bir operasyon düşünülürken şu anda iyimser varsayımla bunun yüzde 20’sinin bile gerçekleşmesinin zor olduğunu söyledi. İyimser varsayımla 60-70bin aralığında Rus turistin gelebileceğini ve iki ülkeden Dalaman bölgesinde toplam 450 bin civarı kayıp olabileceğini kaydeden Kırlı Rus tur operatörlerinin kiraladıkları uçaklara yönelik yaptırımlara da dikkat çekerek şunları söyledi:
”Uçakların çoğu zaten operatörler tarafından leasing firmalarından kiralanıyor. Ambargo nedeniyle özellikle Boeing ve Airbus uçaklarını geri istediler. Sadece kendi uçaklarının gelmesi söz konusu ama belirsizlik devam ediyor. Türk havayolu şirketleri tarifeli sefer veya charter ile Rus şehirlerine yeni seferler düzenlerse belli bir sayı yakalanabilir. Böyle bir umut var. Zaten operatörler şu anda ona yoğunlaştılar. Beklenen sayıya ulaşmamız mümkün değil ama beklentinin belki yüzde 20-30’u bir Rus gelişi olabilir. Avrupa pazarı için bu yıl beklentiler iyiydi ama üç haftadır savaşla birlikte yüzde 50’ye yakın düşüş var. Tahminim Nisan ayında last minute dediğimiz son dakika satışların artacağı yönünde”
Rus ve Ukraynalılar’dan doğacak kapasite açığını özellikle İngiliz turistlere kaydırılmasını öngördüklerini belirten Kırlı Dalaman bölgesinin İngiliz operasyonunun yoğun olduğu bir bölge olduğunu, İngiltere’den Dalaman’a 1.2 milyon misafir beklediklerini, savaşla birlikte biraz durağanlık olsa da, koltukların dolacağını belki de artış olabileceğini düşündüklerini söyledi.
Şu anda Rusya’dan turist akışında en büyük sorunun uçakların durumu olduğunu belirten Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu ise yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
”Türkiye ve Rusya arasında uçuş yasağı yok ama uçak sektöründe sıkıntı var. Lease edilen uçaklar yerde bekliyor. Lease firmaları uçakları geri çekebilir. Aynı şekilde tur operatörlerinin elindeki Rus bayraklı uçaklarla ilgili sigorta sorunu, yedek parça sorunu var. Rusya’dan yine de bir trafik olacaktır ama hedeflenen sayılara ulaşamayabiliriz. Rublenin dolar karşısındaki değer kaybı nedeniyle Rusların alım gücündeki zayıflama da bu pazarı olumsuz etkileyecek ancak zengin Rus turistler için bu yıl Türkiye öne çıkabilir. Gelir düzeyi yüksek olan Ruslardan umudumuz yüksek. Orada bir artış olacağını umut ediyoruz. Daha önce İspanya, İtalya, Fransa, Amerika’ya tatile giden gelir düzeyi yüksek Ruslardan bahsediyoruz. Yaptırımlar, uçuş yasakları nedeniyle bu akışın Türkiye’ye döneceği düşünülüyor. Ege ve Akdeniz’de lüks segmente bir talep olacağını düşünüyoruz.”
Türkiye’nin turizmde ana pazarı konumunda olan Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle son haftalarda Avrupa pazarından rezervasyon akışının da olumsuz etkilediğini belirten Bülbüloğlu şöyle devam etti:
”Şu anda Avrupa pazarı da bir durağanlık içinde. Hem Orta Avrupa, hem İskandinav ülkeleri, hem İngiltere savaşın beşinci altıncı gününden sonra biraz yavaşladı ve aynı yavaşlıkta da devam ediyor. Rezervasyonlarda iptal yok ancak rezervasyon akışı savaştan önceki gibi değil. Günde 10 tane rezervasyon almamız gerekiyorsa 6 tane alıyoruz diye özetleyebilirim. Bir belirsizlik olduğu için insanlar tatil yaklaştıkça almayı düşünüyorlar.”
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre Ocak-Şubat döneminde Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı geçen yıla göre yüzde 169.44 artışla 2.82 milyon olarak kayıtlara geçerken turist sayısı 2020 aynı dönemin hala yüzde 20 gerisinde bulunuyor. Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş turizm sektörü için şu anda en büyük risk unsuru konumunda olmaya devam ediyor. Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçiler arasında geçen yıl Rusların payı yüzde 19, Ukraynalıların payı ise yüzde 8.34 olmuştu.
