Concorde havacılık tarihine geçmiş, eşi benzeri olmayan bir yolcu uçağıdır. Bundan tam 52 yıl önce 2 Mart 1969 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren bu mühendislik harikası, tarihte ses hızını aşabilen ilk yolcu uçağıdır. Günümüzde yolcu uçaklarının 1000 km hızı aşamıyorken, Concorde 2170 km hıza ulaşıp, New York – Londra arasındaki uçuşunu 3.5 saat gibi bir sürede tamamlayabiliyordu.
Geliştirilme Süreci
Concorde’un üretilmesi için ilk fikir 1956 yılında İngiltere’de ortaya çıktı ve bir komite kuruldu. Takip eden yıllarda Fransa da bu tarz bir uçak üretmek istediğinden dolayı İngiltere’nin projesine ortak olmak istedi ve projeye iki ülke beraber devam etti.
Toplam 20 adet üretilen Concorde, ilk test uçuşunu 1969 yılında yaptıktan sonra ilk ticari uçuşunu Londra – Bahreyn arasında gerçekleştirdi. 1977 yılından itibaren Air France, Paris- New York arasında bu süpersonik uçakla yolcu taşımaya başladı.
Concorde’un ilk uçuşu. (1969)
Sorunları?
Uçuşlara başladıktan sonra Concorde tüm dünyanın ilgi odağı olmuştu. Karşı çıkan insanlar olmasına karşılık büyük bir kitle heyecanla takip ediyordu. Ancak sesten hızlı olan bu uçağın bazı problemleri vardı.
Yüksek Maliyet
İstanbul’dan Ankara’ya 10 dakikada gidebilecek kadar hızlı olan Concorde’un en büyük sorunu maliyetleriydi. Diğer yolcu uçaklarına göre çok daha fazla yakıt tüketen bu uçakta ortalama 100 kişi taşınabiliyordu. Bu da oldukça yüksek maliyetlere sebep olmaktaydı. Concorde’dan 2,5 kat daha fazla yolcu taşıyabilen uçaklar, 4 kat daha az yakıt tüketiyordu.
Yakıt maliyetlerinden dolayı havayolu şirketleri Concorde almayı tercih etmiyorlardı. Bu sebeple uçağı sadece İngiliz ve Fransız şirketleri olan British Airways ve Air France kullandı. Ayrıca maliyetlerden dolayı biletleri çok pahalıydı ve sadece yüksek gelirli insanlar bilet alabiliyordu.
Yüksek Gürültü Ve Güvenlik Problemi
Concorde’un bir diğer sorunu ise ses sorunuydu. Ses hızını aşarken çok yüksek şiddette gürültü yaratıyordu. Bu gürültü, havalimanı yakınlarında oturan insanları oldukça rahatsız ediyordu. Sadece havalimanı yakınlarında değil, inişe veya kalkış sırasında tüm şehirde yüksek gürültüye neden oluyordu. Ayrıca bazı insanlar bu kadar hızın tehlikeli olduğunu düşünmekteydi. İniş ve kalkış sırasında bu kadar hızın kontrol edilemeyeceğini savunuyorlardı.
Ses hızının aşılma anı.
Yüksek Isı
Concorde’un uçuş irtifası 18.000 metreydi (yaklaşık 59000 feet). Seyir halindeyken çok hızlı olmasından dolayı çok ısınıyordu. Uçağın gövdesi 90-100 derece sıcaklığa kadar ısınırken, burnu 130 dereceye kadar ulaşabiliyordu. Daha az ısınması için uçakta genel olarak beyaz renk kullanılmaktaydı. Ayrıca uçağın gövdesinde bu ısınmalara karşı dayanıklı olan titanyum malzemesi kullanılıyordu. Uçuş sırasında oluşan sıcaklıktan dolayı uçağın boyunun 7.5 santimetre uzadığı tespit edildi.
Concorde’un Sonu
Atlantik’i 3 saatte aşabilen, yolcu uçakları arasında tek ve benzersiz olan bu uçağın ömrü çok uzun olmadı. Yüksek maliyetlerinden dolayı üretici ülkelerin bayrak taşıyıcı firmaları British Airways ve Air France harici hiçbir havayolu şirketi bu uçağı satın almamıştı.
Paris’te Yaşanan Kaza
25 Temmuz 2000 tarihinde Paris’ten havalanıp New York’a gitmeyi planlayan Concorde, kalkıştan hemen sonra ilk olarak tekerleklerde başlayıp yakıt tankına ve ardından motorlara ulaşan yangın sebebiyle kontrolü kaybederek bir otele çarptı. Uçakta bulunan 100 yolcu ve 9 mürettebatın tamamı hayatını kaybetti. Ayrıca çarpma esnasında otelde bulunan 4 kişi de öldü.
Kazadan sonra güvenlik tartışmalarının da artmasıyla Concorde uçuşları durduruldu. Bu süreçten sonra gerekli dokümanları ve sertifikaları tekrar alan Concorde bir sonraki uçuşunu çok talihsiz bir zamanda gerçekleştirdi.
11 Eylül 2001!
11 Eylül 2001 tarihinde gökyüzüne geri dönmek üzere New York’a gitmek üzere havalanan Concorde, saldırılardan dolayı ABD hava sahasının kapatılmasıyla geri dönmek durumunda kaldı. Concorde’un geri dönüşü bu olayların gölgesinde kaldı.
Tüm bu sebepler sonucunda 2003 yılının Kasım ayında son ticari seferini gerçekleştiren Concorde, göklere veda etti ve tamamen yere indirildi.
Artık uçmayan bu uçaklar günümüzde dünyanın çeşitli yerlerindeki havacılık müzelerinde sergilenmektedir.
